शिक्षण vs विवेक

 

आपण अभिमानाने म्हणतो- आपण आधुनिक आहोत, सुशिक्षित आहोत, विज्ञानाच्या युगात जगतो. पण वास्तवाकडे पाहिलं तर प्रश्न पडतो... खरंच आपण विवेकी झालो आहोत का? कारण शिक्षण वाढलं असलं, तरी अंधश्रद्धा कमी झाल्याचं चित्र दिसत नाही. उलट, ती नव्या स्वरूपात अधिकच बळावलेली दिसते.

आपण गप्प बसणार की बोलणार?

 

आपल्या समाजात एक धोकादायक सवय हळूहळू खोलवर रुजत चालली आहे, ती म्हणजे मौन. अन्याय दिसतो, वेदना ऐकू येतात, पण आवाज उमटत नाही. अन्याय अचानक घडत नाही, तो आपल्या गप्प बसण्यामुळे रोज थोडाथोडा वाढत जातो. त्यामुळे मौन हे फक्त शांतता नसते, ते अनेकदा अन्यायाला मिळालेलं मूक समर्थन असतं.

भूत असतात का?

भूत असतात का? हा प्रश्न शतकानुशतके मानवाला सतावतो आहे. जगभरातील संस्कृतींमध्ये भूतांच्या दंतकथा व कथित अनुभव सांगितले जातात. भारतात तर भूत-प्रेतांच्या दंतकथांचा अक्षरशः खच पडलेला आहे. पण वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून याकडे कसे पहावे? हे आपण यातून समजून घेऊया...

स्पेसएक्सची रेड प्लॅनेट सिटी अर्थात 'मंगळ सिटी '

नमस्कार! 

स्पेसएक्सचे संस्थापक एलॉन मस्क यांनी मंगळ ग्रहावर मानवी वसाहत स्थापन करणे हे आपल्या कंपनीचे मुख्य उद्दीष्ट बनवले आहे. चालू महिन्यापर्यंतच्या माहितीनुसार, स्पेसएक्सची योजना आता अधिक स्पष्ट आणि महत्वाकांक्षी झाली आहे. स्टारशिप हे पूर्णपणे पुनर्वापरयोग्य रॉकेट या योजनेचे केंद्रबिंदू आहे. मस्कच्या मते, मानवजात मल्टिप्लॅनेटरी (multiplanetary) होण्यासाठी मंगळावर स्वयंनिर्भर शहर उभे करणे आवश्यक आहे. हे प्रत्यक्षात आले तर पृथ्वीवर काही आपत्ती आली तरी मानवजात टिकून राहील. या लेखात आपण स्पेसएक्सच्या मंगळ योजनेची तपशीलवार माहिती घेऊया... 

इंडिगो आज… उद्या जिओ - एअरटेल?

इंडिगो एअरलाइन्सने गत काही महिन्यांत तिकिटांचे दर वाढवले, कॅन्सलेशन चार्जेस वाढवले, बॅगेज नियम कडक केले, तरीही ६५% पेक्षा जास्त मार्केट शेअर त्यांच्याकडेच राहिला. कारण? विमान क्षेत्रातील स्पर्धा जवळपास संपल्यात जमा आहे. स्पाइसजेट दिवाळखोरीच्या उंबरठ्यावर, GoFirst बंद पडली, Vistara-Air India एकत्र होऊनही अद्याप चाचपडतच आहे. परिणामी इंडिगोची धारणा “आपण राजे” अशी झाली आणि ग्राहकांच्या खिशावर थेट डाका पडू लागला.

आता याच गोष्टीचा विचार टेलिकॉम क्षेत्रात करा.

आरोग्य : खरं धन, खरं जीवन

“पहिलं सुख तें जन्माचें दुसरं सुख निरोगी काया”

संत तुकारामांनी साडेतीनशे वर्षांपूर्वी लिहिलेली ही ओळ आजही तितकीच खरी आहे. पैसा, पद, प्रतिष्ठा – सगळं मिळालं तरी शरीर साथ देत नसेल तर सगळं व्यर्थ. आरोग्य ही फक्त रोग नसण्याची अवस्था नाही; ती शारीरिक, मानसिक, सामाजिक आणि आध्यात्मिक संतुलनाची अवस्था आहे.

इतिहासाची पहिली नोंद कोणती?

जगातील पहिला इतिहासलेख कोणता?

हा प्रश्न विचारला की बहुतेकांना ग्रीक इतिहासकार हेरॉडोटस (ई.स.पू. ४८४), चीनमधील सिमा क्वियान (ई.स.पू. १४५) किंवा भारतातील काल्हणाचा राजतरंगिणी (१२ वे शतक) आठवतो.
पण खरे उत्तर आहे, ई.स.पू. ३१०० च्या सुमारास, म्हणजे आजपासून सुमारे ५१२५ वर्षांपूर्वी, इजिप्तमधील हायराकॉनपोलिस येथे सापडलेला एक सिल्टस्टोनचा तुकडा – नार्मर पॅलेट!

अंतराळ.. एक अनंत यात्रा!

रात्रीच्या आकाशाकडे बघितलं की मन आपोआप शांत होतं. तिथे लाखो-कोट्यवधी तारे चमकतात, चंद्र शांतपणे हसतो, आणि दूर कुठेतरी मंद प्रकाशाची रेघ म्हणून आपली आकाशगंगा दिसते. पण हे सगळं जेव्हा डोळ्यांसमोरून हटतं आणि मन आतल्या आत विचार करू लागतं, तेव्हा एकच प्रश्न उरतो – “आपण खरंच एकटे आहोत का?”

आयुष्य म्हणजे एक अनियंत्रित नदी

आयुष्य म्हणजे एक अनियंत्रित नदी. कधी शांत सपाट वाहते, तर कधी खडकांवर आदळून तीव्र वेगाने पुढे धावते. कधी आपण तिच्या प्रवाहात सहज तरंगतो, तर कधी तिच्या लाटांशी झुंज देताना श्वास गुदमरतो. चढउतार हे आयुष्याचे खरे स्वरूप आहे. हे चढउतार तेव्हाच जाणवतात जेव्हा आपण खोल खोल दरीतून वर येतो आणि मग अचानक समोर उंच शिखर दिसते. तिथे पोहोचल्यावर मागे वळून बघितले की लक्षात येते की, खाली पडल्याशिवाय वर चढता येत नाही.

दिमाखदार देवगिरी!

 

दख्खनच्या पठाराच्या उंच डोंगरावर दिमाखात उभा असलेला दौलताबाद किल्ला महाराष्ट्राच्या गौरवशाली इतिहासाचा जिवंत साक्षीदार आहे. पूर्वी हा किल्ला देवगिरी म्हणून ओळखला जात होता. हा अजिंक्य किल्ला केवळ एक तटबंदी नसून, तो युद्धकौशल्य आणि रणनीतीच्या अद्वितीयतेचे प्रतीक आहे. या किल्ल्याने आतापर्यंत अनेक लढाया, विश्वासघात आणि विजयाचे प्रसंग अनुभवलेत.